« Έλληνες είχαν τόνομα, ούτω τους ονομάζαν…»!

 Ο τόπος,  ο χρόνος και οι άνθρωποι. Όλοι αυτοί που μείνανε, να δουλεύουνε τα χώματα, πάνω στους λόφους της ΄Ανθειας, ολόγυρα στα υψώματα της Θουρίας, να κουβαλάνε τις μνήμες, να βάζουν σημάδια στα περάσματα και τους ανέμους.  Σημάδια ατέλειωτα για τους Έλληνες στρατιώτες που μαζευτήκανε παραδίπλα στο Χρυσορρόη ποταμό, να διώξουνε τους Φράγκους που κατεβαίνανε μ' ακονισμένα σίδερα να πάρουνε το τόπο, να ληστέψουν και αφανίσουν τους ανθρώπους του. Και λέγανε , πως όλος ο Μοριάς τότε είχε προσκυνήσει,  όπως γράφει ο γασμούλος ποιητής στο "Χρονικόν του Μορέως":

«εξέβησαν με τους σταυρούς ομοίως με τας εικόνας,

οι άρχοντες και το κοινό της χώρας Ανδραβίδου

και ήλθαν κ’ επροσκύνησαν τον Καμπανέση εκείνον».

Έμεναν μόνο, κείνος ο «φοβερός στρατιώτης» του Άργους, ο Λέων Σγουρός, να γυροφέρνει σκοτώνοντας Φράγκους  όπου τους έβρισκε,  και δω χάμου στη Θουρία, δίπλα στο Χρυσορέα, συντάχθηκαν οι  Έλληνες στρατιώτες που φτάσανε φερμένοι  από τη περιοχή της Οιχαλίας, τη Μάνη, τη Λακεδαίμονα, τη Τεγέα και το Λιοντάρι, να πολεμήσουνε τους Φράγκους.

« όλοι ομού εσωρεύτησαν, πεζοί και καβαλλάροι `

εκ των ζυγών των Μελιγών ήλθαν τα πεζικά τους`

ήλθαν του Λάκκου τα χωρία, στον Χρυσορέαν εσώσαν»

Και εδώ ξεγελάστηκαν οι Έλληνες. Δεν κάνανε τον  "εκ παραδρομής πόλεμο" που ξέρανε από τους πατεράδες τους. Πολλοί αυτοί και λίγοι οι Φράγκοι. Γι' αυτό, το πήρανε «ξέσκουρα», που λένε,  και δεν στήσανε ενέδρες, ούτε «χωσιές» τη νύκτα, δεν χρησιμοποιήσανε το "δόλο" που συνηθίζανε στη πολεμική τους.

 Ξεχάσανε τους δασκάλους τους, που λέγανε ότι:  « για τους Έλληνες η τακτική της νίκης στο πόλεμο, πάντα ήταν έργο ευφυΐας μάλλον παρά γενναιότητας». 

Ακούγανε μόνο τους Φράγκους που σαν   σκυλιά αλυχτούσαν και φοβισμένοι  ερχόντουσαν   βρίζοντας:

 « …οι Ρωμαίοι ουδέν ένε στρατιώταις

να πολεμούν εις πρόσωπον ωσάν εμείς οι Φράγκοι`

διατί έχουν πονηριάν και πολεμούν με τέχνην»

Λίγοι  οι Φράγκοι, οκτακόσιοι περίπου, και πολλοί οι Έλληνες γύρω στις 4.000 χιλιάδες, γι’ αυτό και παρασύρθηκαν οι Έλληνες. 

Κάτι νταήδες  ορμήσανε πρώτα και χτυπήσανε κατά μέτωπο τους Φράγκους, παρασέρνοντας  και τους άλλους, πριν  ακούσουν τους αρχηγούς τους, πριν ακόμα προλάβουν να σκεφτούνε κάνανε μετωπική σύγκρουση. 

Τότε γίνηκε το μεγάλο κακό.  Νικήσανε οι Φράγκοι και πήρανε ολάκερο το Μοριά για νάχει  κείνος ο γασμούλος  ποιητής να λέει και να καυχιέται :

« Τι να σε λέγω τα πολλά και τι το διαφορόν μου;

τον πόλεμον εκέρδισαν ετότε εκείν' οι Φράγκοι`

όλους εκατασφάξασιν, ολίγοι τους εφύγαν».

Γι’ αυτό, περιδιαβαίνοντας εκεί, έξω από τη Θουρία, όπου δεν έφτασε ακόμα η δολοφόνα χέρα των γραικύλων να καταστρέψει, ολόγυρα στο Χρυσορρόη, θα δούμε τ’ αχνάρια των Μυκηναίων. Ίσως να νιώσουμε κάτι από την ιστορία που γράφτηκε εδώ και ας μην υπάρχει μνήμη. Ίσως να διακρίνουμε τα πατήματα των Δωριέων και τα αρχαία μονοπάτια τους. Μπορεί και ν’ ακούσουμε τις κλαγγές των όπλων και δούμε να σηκώνεται ο μπουχός από τα αλόγατα των πολεμιστών που τρέχανε πολεμώντας δίπλα στο Χρυσορρόη, κάτω από τους λόφους της Αιθαίας, της Αίπειας και της Άνθειας, παραδίπλα στα  «Λουτρά», πάνω στα λιθόστρωτα, στις «κάτω πόλεις» του μεσσηνιακού κάμπου μέχρι τον « Θουριάτη κόλπο». 

Να θυμηθούμε πρέπει, πως απ' όλο το Μοριά μόνο εδώ στη Θουρία, ολόγυρα στο Χρυσορρόη, για πρώτη και τελευταία φορά, μαζεύτηκαν οι ΄Ελληνες να πολεμήσουν τους Φράγκους που κατέβαιναν να κατακτήσουν τα χώματά τους. Ήταν τέσσερις χιλιάδες αμαρτωλοί,  μανιχαίοι, Έλληνες όλοι, «κατωτικοί», Μανιάτες.

« .....εκείνοι της Βελιγοστής, της Λακοδαιμονίας,

όλοι ομού σωρεύτηκαν, πεζοί και καβαλλάροι`

εκ των ζυγών των Μελιγών ήλθαν τα πεζικά τους`

ήλθαν του Λάκκου τα χωρία, στον Χρυσορέαν εσώσαν,

..........................................................................

Ήσαν χιλιάδες τέσσαρες, πεζοί και καβαλλάροι...

.............................................................................

«Έλληνες είχαν το όνομα, ούτως τους ονόμαζαν,

πολλά ήσαν αλαζονικοί, ακόμα το κρατούσιν.»

Έλληνες είχαν τ' όνομα, πεζοί και καβαλλάροι, που «Ρωμιούς» τους λέγανε μόνο για να τους βρίζουν, γι’ αυτό και ο σοφός Κοραής φώναζε πολλά χρόνια μετά, ότι:  

«επρόκρινα το Γραικοί και ως ιστορικώς παλαιότερον και διότι ούτω μας ονομάζουσι όλα τα φωτισμένα έθνη της Ευρώπης. Αν προκρίνης το Έλλην ονομάζου Έλλην, αλλά μη δια τους οικτιρμούς του θεού Ρωμαίος, διότι οι Ρωμαίοι πρώτοι μας εστέρησαν την ολίγην ελευθερίαν , την οποίαν μας αφήκαν της Ελλάδος αι διχόνιαι».

Σημείωση : 

"γασμούλος"  έτσι βρίζανε οι Ελληνες τους γεννημένους από Ελληνίδα μάνα και Φράγκο πατέρα.  ( βλ. και μούλος, μούλα).