Σάββατο 6 Ιουλίου 2013

ΚΟΡΩΝΗ

...του μικρού μου τόπου που  κείται στην άκρη της «Πυλικής  χερσονήσου», όπου ο χρόνος νεκρός και η Κορώνη παρίσταται πλέουσα, αριστερά του εισπλέοντος, τον Μεσσηνιακό κόλπο, ηγεμόνα, μισθοφόρου ή πειρατή, ενώ δεξιά  δεσπόζουν τα γαλαζωπά βουνά της Μάνης και στο βάθος, μέσα στο σγουρό εφηβαίο του κόλπου, καμαρώνεται η Καλομμάτα  θηλάζουσα τα νερά του  σχεδόν ρέοντος,  χειμάρρου Νέδοντος. 

....Η πόλη Κορώνη, με την εκκλησιά της Παναγιάς της  «Ελεήστριας» στην « Άνω πόλη» να φέγγει, βάλσαμο  στη ψυχή των πιστών της, και η « Κάτω πόλη» με το λιμάνι της, που κάποτε, είχε τα περιβόητα στη Μεσόγειο « ναυπηγεία πλοιαρίων πειρατικών», που φτιάχνανε τα «προς καταδρομήν περιφερόμενα ένοπλα πλοία», των λαθρεμπόρων και πειρατών, τα « μύστικα, περάματα, και κλεφτρώναι ονομαζόμενα», που με αυτά οι Έλληνες πειρατές, από τα  αρχαία χρόνια αλωνίζανε τη Μεσόγειο, να βρούνε λεία, πλιάτσικα, και χρυσάφια να κλέψουνε…

ΚΟΡΩΝΕΙΑ, ΚΟΡΩΝΙΣ, ΚΟΡΩΝΗ

Η Κορώνη,  κειμένη επί  των  ερειπίων της  αρχαίας Ασίνης, όπου Δρύοπες, φυγάδες πειρατές, από την  αρχαία Αργολική πόλη Ασίνη, δομήσανε τη πόλη πάνω σε ερείπια άλλων πανάρχαιων  πόλεων με αρχηγό τον, εκ  Κορωνείας  Βοιωτό,  Επιμελίδη.
Λένε, πως ο Επιμελίδης έδωσε στη πόλη το όνομα Κορώνεια για να θυμάται τη γενέτειρά του, ενώ άλλοι πάλι λένε,  πως σκάβοντας τα θεμέλια της πόλης «επιτύχοιεν κορώνη χαλκή»,  δηλαδή βρήκε χάλκινο ανάγλυφο κουρούνας,  που κορώνη τη λέγανε τότε,  και από αυτό το πουλί πήρε το όνομά της η πόλη,  και  άλλοι λένε πως Κορωνίς λεγόταν η μητέρα του Ασκληπιού και από αυτή πήρε το όνομα της η πόλη.
Ο Παυσανίας, γράφει ότι : «Η Κορώνη είναι πόλη στα δεξιά του Παμίσου, παραθαλάσσια και κάτω από το βουνό Μαθία… Το παλιό της πόλης όνομα ήταν Αίπεια. Όταν  όμως οι Θηβαίοι επανέφεραν στην Πελοπόννησο τους Μεσσηνίους, λένε πως ο Επιμελίδης που είχε σταλεί ως οικιστής την ονόμασε Κορώνεια, γιατί ο ίδιος καταγόταν από τη βοιωτική Κορώνεια, αλλά οι οι Μεσσήνιοι όλο στραβά προφέρανε τ’ όνομα και με τον καιρό επικράτησε η λαθεμένη ονομασία. Υπάρχει όμως και μια άλλη παράδοση, που λέει πως σκάβοντας για τα θεμέλια του τείχους βρήκαν μια κορώνη  (κουρούνα) χαλκή. Για τους θεούς υπάρχουν εδώ οι ναοί της Αρτέμιδος που ονομάζεται παιδοτρόφος, του Διόνυσου και του Ασκληπιού. Στην αγορά υπάρχουν μαρμάρινα αγάλματα του Ασκληπιού και του Διόνυσου και χάλκινο άγαλμα του Διός Σωτήρα. Χάλκινο είναι και το άγαλμα της Αθηνάς στην Ακρόπολη, στημένο έξω στην ύπαιθρο και κρατά στο χέρι της κορώνη. Είδα και το τάφο του Επιμελίδη. Για ποιο λόγο το λιμάνι το ονομάζουν «των αχαιών» δεν ξέρω».
Είναι μια πόλη μικρή, χαμένη στο χρόνο, όλο σχήματα που χάραξαν πάνω της βάρβαροι, βυζαντινοί, Φράγκοι, Ισπανοί μακελάρηδες, Τούρκοι, κουρσάροι, πειρατές και άλλοι. Κλεισμένη, μέχρι τα χθες, στο περιβόητο κάστρο της, που τάφος  κρυφός και απρόσμενος έγινε κάποτε των ηγεμόνων  του  Βραουνβάϊγ  και Σαβοΐας και κείνου του περίεργου στρατηγού  Λετούρ, και πατρίδα  του Αγίου Θεοδώρου[1] του ευκλεούς  που το 1530, όταν η Ισπανία τον τίμησε με το τίτλο του κόμη, δώρισε σ’ αυτόν  το τόπο όλο, από Κορώνη μέχρι Μελιγαλά και πέρα, που δεν της ανήκε.
Η πόλη Κορώνη, με την εκκλησιά της Παναγιάς της  «Ελεήστριας» στην             «Άνω πόλη» να φέγγει, βάλσαμο  στη ψυχή των πιστών της. Και η «Κάτω πόλη» με το λιμάνι της, που κάποτε είχε τα περιβόητα στη Μεσόγειο «ναυπηγεία πλοιαρίων πειρατικών», που φτιάχνανε τα «προς καταδρομήν περιφερόμενα ένοπλα πλοία» των λαθρεμπόρων και πειρατών, τα «μύστικα, ή περάματα ή και κλεφτρώναι ονομαζόμενα», που με αυτά οι Έλληνες πειρατές, από τα  αρχαία χρόνια, αλώνιζαν τη Μεσόγειο, να βρούνε λεία, πλιάτσικα και χρυσάφια να κλέψουνε, τραγουδώντας  την ώρα της μοιρασιάς :
« Για χορεύτε, κορασίδες,
και πηδάτε, παλληκάρια
ώστε να βγει το φεγγάρι,
τα λεβέτια ‘ς το κεφάλι
το παιδί ‘ς την αμασκάλη
{κι’ απ’ εδώ παήσαν κι’ άλλοι»

Άλλοτε πάλι κάτι φωνακλάδες μαντατοφόροι γυρνάγανε στα χωριά προειδοποιώντας ότι :
«Πειρατές
Αλγερίνοι Μπαρμπερίνοι
Θα κουρσέψουν τον Αγρίλη
Φυλαχτείτε χριστιανοί!»

Σε αυτά τα ίδια καρνάγια, της  «Κάτω πόλης», ναυπηγούσαν, μέχρι τα πρώτα της Επανάστασης  χρόνια, τα μύστικα στη ναυπήγηση σκαριά των ελληνικών πειρατικών πλοίων, και όταν το 1825 με νόμο  η «Ελληνική Πολιτεία» απαγόρευσε τη ναυπήγησή τους, εκεί πάλι, συνέχισαν οι Κορωναίοι να σκαρώνουνε άλλα  πλοία, καλά για ψάρεμα και ταξίδια.  
Μπερδεύτηκαν όμως μετά, η  Άνω και Κάτω πόλη, δεν ξεχωρίζεις, και ο τόπος ξέμεινε ίδιος, όλο  λάδια, ελιές, γλυκόριζα, αμύγδαλα, και μαύρη σταφίδα, με υδρόμυλους κάποτε πολλούς, εργαστήρια κεραμικής, σαπουνάδικα, πολλά περάσματα κουρσάρων και κρυψώνες πειρατών με «καστροπολεμίτες» γεμάτη stradiott και «πολεμικούς», και  πολίτες που γέννησε η Επανάσταση και η «Ελληνική Πολιτεία».




[1] Δεν πρέπει να συγχέεται με τον Άγιο Θεόδωρο τον Ασκητή, τον καταγόμενο εκ Κορώνης, ο οποίος έζησε τον 10ο αιώνα και ασκήτευσε στα Κύθηρα που τότε είχαν εγκαταλειφθεί από τους κατοίκους λόγω των συνεχών πειρατικών επιδρομών. Η μνήμη του τιμάται στα Κύθηρα στις 12 Μαΐου και γίνεται εκεί πανηγύρι. 



Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου