Τρίτη 16 Απριλίου 2013


ΑΝΘΕΙΑ

Ξύπνησα με τ' αδέρφι μου τον ήλιο,  κ' ατένισα θεόρατους τους δίδυμους ύβους της Ιθώμης,  αναζητώντας ψηλά τον Δία τον Ιθωμάτα, που λέγανε κάποτε πως ζούσε ακόμα. Άπλωσα τα χέρια μου, χαράζοντας σχήματα στον αγέρα,  μήπως και βρω στο φευγιό μου, σημάδια, ορόσημα και χαρακιές του ήλιου και έτριψα τη μνήμη μου με χόρτα βουνίσια να θυμηθώ….
















Κυριακή 14 Απριλίου 2013





ΆΝΘΕΙΑ - ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ

Ογδόντα στάδια μέτραγε ο Παυσανίας,  για να φτάσει,  από τη πόλη των Φαρών στην Άνθεια, κείνη τη πόλη,  για την οποία μίλαγε ο Όμηρος στην Ιλιάδα του,  βάζοντας τον Αγαμέμνονα να προσφέρει στον Αχιλλέα  επτά πόλεις
« Επτά δε οι δώσω ευναιόμενα πτολίεθρα.
Καρδαμύλην, Ενόπην τε, και Ιρήν ποιήεσσαν,
Φηράς τε ζαθέας, ηδ’ Ανθειαν βαθύλειμον,
Καλήν τα’ Αίπειαν, και Πήδασον αμπελόεσσαν,
Πάσαι δ’ εγγύς αλός, νεάται Πύλου ημαθόεντος» 
{, Ομηρ. Ιλιάδ. 1, στ. 149-156}
και ανάμεσα τους « ....Φαράς τε ζαθέας` ηδ’ Άνθειαν βαθύλειμον».
Την Άνθεια που περπάτησε ο Παυσανίας και έγραψε ότι, μετά τον Όμηρο, Θουριατών πόλη την είπανε.
« Εντεύθεν προς την μεσόγαιαν της Μεσσηνίας σταδίους προελθόντι ογδοήκοντα, έστιν η θουριατών πόλις, Άνθειαν δε αυτήν εν τοις έπεσιν ωνομάσθαι τοις Ομήρου λέγουσι`..."   {Παυσ. ΙV 21}.



ΤΑ "ΚΑΤΑΦΎΓΙΑ" ΠΟΥ ΛΈΝΕ  ΟΙ ΧΩΡΙΑΤΕΣ
ΔΗΛΑΔΉ ΜΥΚΗΝΑΪΚΟΊ ΤΆΦΟΙ ΟΠΩΣ ΉΤΑΝ 
ΠΡΙΝ ΚΆ-ΝΟΥΝ ΑΝΑΣΚΑΦΕΣ ΟΙ ΑΡΧΑΙΟΛΌΓΟΙ



Τα  «Ελληνικά»  κει πάνω στο λόφο κοιμούνται ακόμα. Κοιμούνται χιλιάδες χρόνια τώρα, ίδια και απαράλλαχτα,  όπως τ' αντίκρισε  ο Παυσανίας,  χωρίς ν' αλλάξει ο τόπος τα χρώματα, και τα χώματα`  κοιμούνται ακόμα, μέσα στα σπλάχνα του λόφου,  με πάνω τους  κυπαρίσσια, ελιές,  και νεροπούλια που τρελαίνονται στον τον ήλιο, απο τ' αερικά και τα χρώματα.


Και να δεις ο δρόμος δύσκολος δεν είναι να φθάσεις στα Ελληνικά». Ακολουθώντας το δημόσιο δρόμο, μετά τη Θουρία, θα φτάσεις στην Άνθεια και κει στο καφενείο του Γραμπά, σου δείχνουν το δρόμο. Από κει άρχιζε το παλιό μονοπάτι για τη Άνω πόλη και από κει κατεβαίνει το ίδιο μονοπάτι για τη Κάτω πόλη, προς τα «Λουτρά». 
Σήμερα δρόμος με άσφαλτο έγινε και ανεβαίνει προς το λόφο επάνω, εκεί που χρόνια τώρα « Ελληνικά»  ονομάζουν. Ένας  ευλογημένος τόπος, κατάφυτος από ελιές και κυπαρίσσια, γεμάτος  «καταφύγια», όπως λένε οι ντόπιοι τους μεγάλους και μικρούς μυκηναϊκούς τάφους, με τρεις σειρές από τείχη, ακρόπολη, λαξευτή στο βράχο δεξαμενή,  και επιφανειακά ίχνη κτισμάτων όλων των εποχών.

Ένας τόπος γεμάτος  ήλιο και σιωπή και κτερίσματα και θρύψαλα ιστορίας και τεράστιους δόμους από τα τείχη, που πήρανε οι χωρικοί να φτιάχνουν «αρμάκια»  και «σώστρες» για τα χώματα,  στα χτήματα τους




Όλα αυτά σωριασμένα ανάκατα να κρατιούνται πάνω τους μνήμες και άνθρωποι,  και οι γέροντες  παραμυθάδες να ιστορούνε στους καφενέδες τα περασμένα, με σωρό τα λιόδενδρα φυτεμένα πάνω στα ερείπια της ακρόπολης και στις «γούβες» μπροστά στους μυκηναϊκούς τάφους. 


ΑΝΘΕΙΑ.- Ο ΑϊΛιας


...προς το νότο,  σ' ένα  λοφίσκο  ορθώνεται,  πάνω από τη  "Πίσω βρύση",  το μικρό ξωκλήσι του ΑϊΛιά  με τις ζωγραφιές του Βασιλείου Φατούρου, που ήξερε να φτιάχνει αγγελικά πρόσωπα.  Του "Βασίλαρου" όπως  τον λέγανε οι ντόπιοι, που μόνος του γύρναγε και ζωγράφιζε τα ξωκλήσια, φτιάχνοντας μπογιές από  χώματα και αυγά, και απ' ότι εύρισκε,  στο φευγιό του,   και κανείς δεν τον ‘μπόδιζε,  γιατί λωλαμένος λέγανε πως ήτανε,  από το φως και τον ήλιο και τη γυναίκα που ' φυγε.... 

Σάββατο 13 Απριλίου 2013

Η "ΠΛΑΤΥΤΕΡΑ" στο εκκλησάκι του ΑϊΛια


ΑΝΘΕΙΑ.- στο εκκλησάκι του ΑϊΛιά, ζωγραφική σε "φρέσκο" του Βασιλείου Φατούρου


Και να μου το θυμηθείτε, λίγος ο χρόνος μένει,  γιατί  σε λίγο καμία ζωγραφιά του Φατούρου δεν θα υπάρχει ! έτσι που να βλαστημάς και αναρωτιέσαι μήπως, αφού  δεν τις θέλουνε,  και λένε  πως είναι " άνευ ιδιαιτέρου  ενδιαφέροντος", είναι καλύτερα να τα πουλήσουνε, μπας και  σωθούνε σε καμιά συλλογή καποιανού  συλλέκτη  ή φιλότεχνου ή στο σαλόνι κάποιου νεόπλουτου, που ψοφάνε για τέτοια.
Κακά όμως τα ψέματα, γιατί  δεν είναι μακριά ο χρόνος, που αυτή η εγκατάλειψη ντροπή θα γίνει. Ντροπή για τη τόση αδιαφορία μας, μπροστά στην αμείλικτα σχεδιασμένη πορεία της καταστροφής της μνήμης μας. Ντροπή γι' αυτή τη σχεδιασμένη παθητική καταστροφή της ζωγραφικής του Φατούρου, που ακόμη και αν είναι " άνευ ιδιαιτέρου καλλιτεχνικού ενδιαφέροντος"  σημάδια είναι εκεί και μένουνε να μιλάνε για κάποια συνέχεια και πορεία και γλυκαίνουνε τις ψυχές των  ανθρώπων, όσων εκεί  ανεβοκατεβαίνουν  και δουλεύουν τα χώματα.
Το ξαναλέγω,  ντροπή μόνο θα μείνει απέραντη, όταν θάρθουν οι Φράγκοι να  κοκορεύονται και να γελάνε  και να ζητάνε να μας πάρουνε και ν' αγοράσουν τα ξόμπλια της ύπαρξής μας, όλα αυτά που εμείς ακατάδεχτοι δεν τα σώσαμε…

ΑΝΘΕΙΑ - ζωγραφική σε "φρέσκο" του Βασιλείου Φατούρου στο εκκλησάκι του ΑϊΛιά.

Πίκρα όμως σε πιάνει, κει στον Αι Λιά, οι  ζωγραφιές του Φατούρου θρύψαλα γίνονται, τις παίρνει ο χρόνος,  έτσι αφημένες να φθείρονται,  και ας είναι τα μοναδικά δείγματα ζωγραφικής στη περιοχή μας` ας είναι τα μόνα έργα,  που σώζονται,  αυτού του μόνου  γνωστού λαϊκού ζωγράφου στη περιοχή μας. Μένουν εκεί έρημα και απροστάτευτα και καταρρέουν μαζί με το τέμπλο,  προς δόξα και τιμή "των εραστών του Τίποτα". 

ΑΝΘΕΙΑ.- Ο Παντοκράτορας ζωγραφική σε "φρέσκο" του Βασιλείου Φατούρου ( 1841) στο εκκλησάκι του ΑϊΛιά.

Και παραδίπλα στη "Παναγιά την Ανθειώτισα", ζωγραφισμένος από το Φατούρο,  ο Χριστός, όλο χρυσομπογιές,  με ολόμαυρα μακριά μαλλιά και  ξανθό αραιό γενάκι, καθισμένος στο θρόνο του, και ολόγυρα ένα βαθύ  μπλε φόντο. 
Αλλά και αυτόν μισοτελειωμένο τον άφησε ο Φατούρος, και μόνο το πρόσωπό του τέλειωσε, όλο γλύκα και υποταγή, γιατί τ' όπαμε ο Φατούρος τα πρόσωπα ήθελε να τελειώνει, να φαίνονται καλά, να γνωρίζονται και να συνομιλεί, ν' ανάβει τα καντήλια τους και να παρακαλάει ή και να θυμώνει μαζί τους.

ΠΑΝΑΓΙΑ Η ΑΝΘΕΙΩΤΙΣΑ, μισοτελειωμένη ζωγραφική σε "φρέσκο" του Βασιλείου Φατούρου (1841) στο εκκλησάκι του ΑϊΛιά.

Στον Αϊ Λιά με την Παναγιά την "Ανθειώτισα". 
Τη Παναγιά που ο  Βασίλης Φατούρος,   ζωγράφισε το 1841 σε "φρέσκο"  να φεγγοβολάει πάνω σε σ' ένα βαθύ μπλε φόντο, μισοτελειωμένη` μόνο το πρόσωπο ολοκλήρωσε ο Βασίλαρος. 
Τη Παναγιά την                 " Ανθειώτισα",  την  "καλλιγύναικα" που θάλεγε ο Όμηρος ή και την "ωριογυναικούσα" που όμοια θα ‘λεγε ο Καζαντζάκης.



ΕΛΛΗΝΙΚΑ/- Αρχαίοι δόμοι με τους οποίους οι χωριάτες φτιάξανε " σώστρες" να κρατάνε τα χώματα στα χτήματά τους.


Ένας τόπος γεμάτος  ήλιο και σιωπή και κτερίσματα και θρύψαλα ιστορίας και τεράστιους δόμους από τα τείχη, που πήρανε οι χωρικοί να φτιάχνουν «αρμάκια»  και «σώστρες» για τα χώματα,  στα χτήματα τους, και διάσπαρτα βυζαντινά ξωκλήσια.


Όλα αυτά σωριασμένα ανάκατα,  να κρατιούνται πάνω τους  οι μνήμες, μύθοι και ιστορίες και οι άνθρωποι,  και οι γέροντες  παραμυθάδες να ιστορούνε στους καφενέδες τα περασμένα, με σωρό τα λιόδεντρα φυτεμένα πάνω στα ερείπια της  μυκηναϊκής ακρόπολης και στις «γούβες» που μείνανε μπροστά στους μυκηναϊκούς τάφους. 
Ένας τόπος ζωντανός αιώνες τώρα,  γεμάτος φωνές, από τους χωρικούς που  βαδίζουνε πάνω στη θαμμένη πόλη, κι΄ όλος ο τόπος  γεμάτος συντρίμματα από δωρικούς κίονες και μάρμαρα και σπασμένα αγγεία και τον ήχο της καμπάνας του Αγιννη να γλυκαίνει το στοχασμό σου. ΄
Ένας τόπος έξω από τους τουριστικούς οδηγούς, ξεχασμένος από τους βάρβαρους της τουριστικής ανάπτυξης και τους τεχνικούς της αξιοποίησης,  που ευτυχώς δεν κηρύχτηκε αρχαιολογικός χώρος,  και έτσι σώθηκε μέχρι τα σήμερα, φωλιάζοντας στην αγκαλιά της γης που τον σκεπάζει.,  να μένει ζωντανός μαζί με τους ανθρώπους του.
 Γι’ αυτό και κει ολόγυρα  σε χαιρετάνε ακόμα, σε καλημερίζουνε και ρωτάνε αν θέλεις |να ποτήρι νερό, και άμα ρωτήσεις το  συντοπίτη,  στο καφενείο ή στο γύρισμα του δρόμου που έρχεται, χαρούμενος θα σου απαντήσει,  πώς βρίσκεις  μονοπάτια που περπατάγανε θεοί και ήρωες και οι κατσαπλιάδες αρχαιοκάπηλοι και πως βρίσκουν αρχαίες βύκες σαν πέφτουνε οι μάντρες από τη βροχή ή σηκώνονται τα χώματα μετά το όργωμα το φθινόπωρο....



οικια πριν την αναπαλαιωση


ΑΝΘΕΙΑ- ΟΙΚΙΑ ΠΑΛΙΟΥ ΟΙΚΙΣΜΟΥ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΑΛΑΙΩΣΗ


ΟΙΚΊΑ ΠΑΛΙΟΎ ΟΙΚΙΣΜΟΎ


ΑΝΘΕΙΑ.- ΟΙΚΙΑ ΤΟΥ ΠΑΛΙΟΥ ΟΙΚΙΣΜΟΥ. ΚΑΤΕΔΑΦΙΣΤΗΚΕ ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΧΡΟΝΙΑ ΚΑΙ ΣΤΗ ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΣΤΗΘΗΚΕ "ΛΥΟΜΕΝΗ"
















Οχυρωματικός τοίχος οικίας στην Άνθεια, όπως σώζεται σήμερα.

ΑΝΘΕΙΑ.- ΑΡΧΌΝΤΙΣΣΑ


"ΑΝΘΕΙΑ". Η ΕΚΚΛΗΣΙΆ ΤΟΥ ΑΓΙΑΝΝΗ, με ενσωματωμένη μετόπη αρχαίου ναού.


..... κοιμούνται ακόμα, και χαμηλά, πριν αγγίξεις τα πόδια του λόφου, ακριβώς εκεί στο πλάτωμα η εκκλησία του Αγιάννη στέκεται, το τελευταίο σημάδι της «Κάτω πόλης». 



.


...πάνω από τη  «δημοσιά» προς τα δυτικά,  σκαρφαλωμένα στον   «Αιπύ» λόφο,  λίγο πάνω από την εκκλησιά του Αϊ Γιάννη, μέσα και έξω από την αυλή του μοναστηριού της Παναγιάς και ολόγυρα όσο απλώνεται η κορφή του λόφου,  τα  «Ελληνικά»  κοιμούνται ακόμα…. 










Ο Αγιάννης με το γαλάζιο, όλο αστέρια,  ζωγραφισμένα ταβάνι του, 








 και απέναντί του στο νότο,  σ' ένα  λοφίσκο  ορθώνεται,  πάνω από τη  "Πίσω βρύση",  το μικρό ξωκλήσι του ΑιΛιά  με τις ζωγραφιές του Βασιλείου Φατούρου…